بیشترین اثر تغییر اقلیم بر امنیت غذایی/افزایش ۲ درجه‌ای دما در برخی نقاط ایران

محمد حسین عمادی در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا درباره تاثیر اقلیم بر امنیت غذایی افزود: بر اساس تعریف فائو، امنیت غذایی یعنی شرایطی که در آن دسترسی آحاد جامعه به غذای کافی، سالم و بهداشتی به صورت پایدار تامین و فراهم باشد، در واقع منظور از این تعریف این است که تمام جامعه به غذای کافی، مغذی، سالم و بهداشتی به صورت پایدار دسترسی داشته باشند، هم اینکه سیستم غذا نباید از محیط زیست، آب و منابع خاک به نحوی استفاده کند که فقط یک نسل بتوانند از آن بهره ببرند.

وی اظهار داشت: در این تعریف چند اصل وجود دارد، یکی دسترسی آحاد جامعه به غذای سالم است، البته منظور دو نوع دسترسی است، یکی دسترسی فیزیکی یعنی غذایی که توسط بخش کشاورزی تولید شده کافی باشد، دوم اینکه فرد به آن غذا دسترسی فیزیکی داشته باشد و مهمتر از آنها اینکه افراد جامعه دسترسی اقتصادی و مالی داشته باشند یعنی فرد توان خرید غذا را داشته باشد، در واقع در بسیاری از موارد در دنیا مشکل فراهم کردن غذا نیست یعنی غذایی که اکنون در دنیا موجود است برای جمعیت فعلی جهان هم از نظر کمی و هم کیفی کافی است اما مساله ای که مشکل ایجاد می کند دسترسی به غذا است.

وی ادامه داد: مساله مورد توجه در زمینه دسترسی به غذا ، دورافتادگی و نبود قدرت خرید است، در دنیایی که کشاورزی از حالت معیشتی به بازاری تبدیل و جهانی هم شده، قدرت اقتصادی خریدار و اینکه فرد توان خرید غذا را داشته باشد از همه مولفه ها مهمتر است، الان بسیاری از مسائلی که در ارتباط با گرسنگی و ناامنی غذایی در دنیا مطرح است به بحران های مالی، اقتصادی و ضعف قدرت خرید افراد برمی گردد.

گرسنگی ۲ میلیارد نفر در جهان

نماینده دائم و سفیر سابق ایران در فائو اظهار داشت: اکنون و در شرایط موجود نزدیک به ۶۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان گرسنه اند و از آن مهمتر ۲ میلیارد و ۵۶۰ میلیون نفر از جمعیت جهان با سوء تغذیه از چاقی مفرط گرفته تا انواع بیماری های دیگر که ناشی از کمبود انواع ویتامین ها و پروتئین ها است روبرو هستند، این نشان می دهد که مشکل ناامنی غذایی در سطح جهانی جدی است و کشورهای مختلف هم به انواع مختلف و متفاوتی با آن روبرو هستند، کشورهای فقیر طبعا گرسنگی بیشتری دارند و کشورهای ثروتمندی که الگوی غذایی درستی ندارند و تغییر معیشت دادند نیز دچار سوء تغذیه هستند، بر این اساس کشورهایی مانند امریکا و برخی کشورهای ثروتمند خلیج فارس بیشتر با سوء تغذیه مواجه اند، البته در امنیت غذایی هر ۲ مساله رفع گرسنگی و هم رفع سوء تغذیه را در نظر می گیریم که باید برای آنها راه حلی پیدا کرد.

اولین تاثیر تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی و تولید است

وی در پاسخ به اینکه تغییرات اقلیمی چه تاثیری بر امنیت غذایی دارد گفت: اولین تاثیر در زمینه فراهم کردن و تولید غذا است که اثر زیادی بر بخش کشاورزی می گذارد، اصلی ترین نشانه تغییر اقلیم بالا رفتن دما است که مشکلات زیادی را برای کشورهای مختلف به وجود می آورد، مطالعات نشان داده به ازای یک درجه افزایش دما در کره زمین حدود ۲۳ درصد تبخیر بیشتر رخ می دهد، یعنی همزمان با تغییرات دما نه تنها گرمای بیشتری ایجاد می شود بلکه ۲۳ درصد دسترسی گیاه به آب هم کمتر می شود، در این شرایط گیاه ( کشاورزی و باغبانی ) و جاندار ( دامپروری و شیلات) به صورت جدی تحت تاثیر قرار می گیرد به طوری که پتانسیل تولید در تمام این بخش ها به شدت کاهش می یابد.

مدرس دانشگاه چین در زمینه تغییر اقلیم ادامه داد: البته تغییرات اقلیمی فقط شامل آب و هوا نیست، وقتی با تغییر اقلیم روبرو هستیم بخش های مختلفی مانند رژیم بارندگی، میزان تبخیر، تغییرات فون و فلور گیاهی همه تحت تاثیر قرار می گیرند و باعث می شود حتی حشرات، گرده افشان ها و حرکات فصلی، تولید و کشاورزی نیز متاثر شوند، در کنار اینها با حوادث غیرمترقبه هم روبرو هستیم به طوری که در ۱۰ سال گذشته چندین برابر حوادث غیرمترقبه بیشتری نسبت به دهه قبل داشتیم، این حوادث بر اولین بخشی که اثر سوء می گذارد، کشاورزی است چون در محیط محصور شده نیست، با طبیعت درگیر است و طبعا بیشترین ضرر و زیان را از سیل، خشکی مفرط ، کاهش آب و بارندگی می بیند، از طرفی هم مساله سیل و شسته شدن زمین و پدیده فرونشست رخ می دهد، بنابراین اولین تاثیر تغییر اقلیم به صورت عام بر بخش کشاورزی و در قسمت تولید است یعنی میزان تولید در جهان به دلیل تغییرات اقلیمی و اثرات جنبی آن مانند حوادث غیرمترقبه عملا باعث کاهش تولید غذا و مواد غذایی می شود.